Over welke pandemie hebben we het eigenlijk?

Een beweegnorm opleggen is een lastige…

Neurowetenschapper Erik Scherder:
‘We laten ons braaf anderhalve meter afstand voorschrijven, maar een beweegnorm opleggen is een lastige’.

Lang voor corona was er al een pandemie, die van de ‘lichamelijke inactiviteit’. Die kost jaarlijks aan 5,3 miljoen mensen wereldwijd het leven, stelt neurowetenschapper Erik Scherder. Hij is donderdagmiddag een van de sprekers bij de talkshow Blijf in beweging.

Het schort er nogal eens aan, dat ouderen het belang inzien van bewegen, stelt ‘hersenprofessor’ Erik Scherder in een telefonisch interview. Daarover gaat de talkshow Blijf in beweging, georganiseerd door ouderenplatform Up!, die vandaag vanuit café Z in Leeuwarden wordt uitgezonden.

,,Al in 2012 is uit studies gebleken dat er per jaar wereldwijd 5,3 miljoen mensen overlijden aan ziekten die gerelateerd zijn aan lichamelijke inactiviteit: diabetes type 2, obesitas en hart- en vaatziekten. In 2016 was deze pandemie niet gestopt en in 2019 werd het beeld weer bevestigd. Het gaat om dezelfde groep mensen die nu het meest kwetsbaar zijn voor de complicaties van Covid-19. Wie te weinig beweegt, is dus extra kwetsbaar voor infecties.

Het is te gek voor woorden dat we daar niks over horen. Sterker nog, we gaan gewoon door met onze inactieve levensstijl. Door corona moeten we nog meer thuis blijven. We laten ons braaf anderhalve meter afstand voorschrijven, maar een beweegnorm opleggen is een lastige.’’

We worden in de media de laatste jaren toch juist overspoeld met verhalen over gezonde levensstijl, het belang van bewegen en goede voeding?

,,Je leest misschien dat obesitas toeneemt en ‘let een beetje op uw voeding’. Maar weet u dat er wereldwijd 41 miljoen kinderen van nul tot vijf jaar zijn met obesitas? Kinderen van nul tot vijf! En de voorspelling is dat dit gaat oplopen. Het probleem is dat sport en beweging geen vaste onderdelen meer zijn van de dag, zoals vroeger wel. Kinderen worden vaak met de auto naar school gebracht en als ze ’s middags thuiskomen, gaan ze gamen. Te weinig beweging schaadt je afweersysteem, terwijl virussen ons juist bedreigen.’’

Bewegen is dé oplossing voor corona?

,,Uit internationale studies blijkt dat inspanning beschermt tegen de complicaties van corona. Dus is bewegen inderdaad hét antwoord op het virus, om te voorkomen dat mensen al die ziektes krijgen, natuurlijk in combinatie met voldoende slaap en gezonde voeding. Dat hoort allemaal bij een actieve leefstijl.

Ik zit in het Landelijk Operationeel Team Corona en al vóór de coronacrisis uitbrak hebben we een presentatie gegeven bij de Tweede Kamercommissie onderwijs om te pleiten voor meer beweging op scholen; minstens twee uur per week gym, en kinderen dagelijks uit die bankjes halen en ze laten bewegen. Maar minister Arie Slob van Onderwijs wil er niet aan. Het is de eigen verantwoordelijkheid van scholen, zegt hij. Toen kwam de coronacrisis en verschenen er studies over de positieve effecten van inspanning. Dus ik heb het gevoel dat iedereen nu wel inziet dat er iets grandioos mis is in onze samenleving.’’

Wat moet er veranderen?

,,We moeten ervoor zorgen dat dagelijks bewegen weer normaal wordt. Vooral door mensen uit te nodigen tot ander gedrag. Ik ben niet zo van de dwang, maar met roken hebben we uiteindelijk ook afgedwongen dat mensen gingen minderen door het te verbieden in gebouwen. Neem liften; receptionisten zeggen standaard ‘daar zijn de liften’, en niet ‘daar is de trap’. Sluit liften af, dan moet je wel met de trap. Schaf de belasting af die er nu nog op fietsen voor werkverkeer zit. Elektrische fietsen vind ik niet dé oplossing, alleen voor mensen die anders helemaal niet bewegen. Maar studies laten zien dat de inspanning op een e-bike minder is dan op een gewone fiets.

Richt scholen anders in, neem vakleerkrachten aan en geef beweging een veel prominentere plek in het curriculum. Daar ga je ook beter van rekenen. En we willen vooral ook de groep mensen bereiken met een lagere sociaal-economische status, die vaak ongezond eten en vaak geen geld hebben voor de sportschool. Coach die mensen, steun ze en maak bewegen voor hen aantrekkelijk. We geven in Nederland jaarlijks 80 miljard euro uit aan zorgkosten, en slechts 2 miljard aan preventie. Terwijl er een overduidelijke relatie is tussen inactiviteit en hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Wij doen daarom een oproep voor leefstijlgeneeskunde.’’

U houdt vanmiddag ook een pleidooi voor het uitproberen van nieuwe dingen, al ben je tachtig.
,Ja, je brein gaat veel beter werken als je jezelf uitdaagt. Het doet er eigenlijk niet toe wat, als je er maar moeite voor doet. En dat kan cognitief zijn of fysiek. Dan gaat je stofwisseling omhoog en dat is goed voor je bloedsomloop. Mijn oproep aan ouderen is dus: blijf jezelf uitdagen. Als mensen met pensioen gaan, roepen ze vaak: ik ga alleen nog maar leuke dingen doen. Dan denk ik altijd: mmm.’’

Wat doet u zelf als 68-jarige om in beweging te blijven?
,,Ik fiets elke dag naar mijn werk bij de Vrije Universiteit. Nu ik thuis werk, maak ik een fietstocht met mijn echtgenote. Verder heb ik een circuitje op zolder waar ik regelmatig krachtoefeningen doe. Ik vind dat heerlijk om te doen, dus dat is geen opgave. Mijn moeite zit in vioolles waar ik een paar jaar geleden mee ben begonnen. Ik had er een te leen gekregen van Jaap van Zweden. Op de dag dat hij hem terug wilde hebben, heb ik er een gehuurd. Daar doe ik elke dag drie kwartier vingeroefeningen op. Heel leuk om te doen, maar een enorme inspanning.’’

Bron:
https://www.lc.nl/friesland/leeuwarden/Neurowetenschapper-Erik-Scherder-We-laten-ons-braaf-anderhalve-meter-afstand-voorschrijven-maar-een-beweegnorm-opleggen-is-een-lastige-25748756.html?harvest_referrer=http%3A%2F%2Fm.facebook.com%2F

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *



© 2023 Leefstijl Expertise Centrum